با سردبیری دكتر علیرضا داودی، اجرای محمدرضا اشراقی و تهیه‌كنندگی فریدون ماهر و سیده فاطمه شعار؛ برنامه‌ای برای بازتعریف گفت‌وگوی سیاسی در رسانه مردم پایتخت.
گزارش ویژه روزنامه جام‌جم
در دوره‌ای كه رسانه‌ها به ابزارهای غالب برای شكل‌دهی به افكار عمومی تبدیل شده‌اند، رسانه‌هایی مانند رادیو تهران با توجه به جایگاه ویژه خود در میان مردم، مسئولیت سنگینی دارند: همزمان با ارائه اخبار و تحلیل‌ها، باید به نیازهای مختلف جامعه پاسخ دهند، چرا كه صدای پایتخت شناخته می‌شود. در این راستا، برنامه‌ای به‌نام «دور یك میز» شكل گرفته كه به‌عنوان یك طرح نوآورانه، می‌خواهد سیاست را در دل مسائل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی وارد كند.
این برنامه با طراحی متفاوت، سیاست را نه به‌صورت جداگانه و مجزا، بلكه به‌عنوان یك جزء جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره مردم ارائه می‌دهد. در این مسیر، اعضای اتاق فكر این برنامه به هم‌افزایی خاصی دست یافته‌اند تا این برنامه را به یكی از جذاب‌ترین و پرمخاطب‌ترین برنامه‌های رادیو تهران تبدیل كنند.
---
«دور یك میز» میدان تلفیق سیاست با زندگی واقعی مردم است
سیده فاطمه شعار، تهیه‌كننده برنامه «دور یك میز»:
«دور یك میز» چگونه شكل گرفت؟ ؛ این پرسش كه چگونه می‌توان سیاست را به‌طور مؤثر و قابل فهم برای مردم وارد رسانه كرد، دغدغه اصلی ما در میز سیاست رادیو تهران بود، بسیاری از برنامه‌های سیاسی اغلب به كلی‌گویی یا جنجال‌های غیرضروری می‌افتند، اما ما در «دور یك میز» تصمیم گرفتیم كه سیاست را در تركیب با موضوعات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بیاوریم، چرا كه تهران، پایتخت كشوری اصیل، پویا و صاحب نشان در جهان است كه سیاست در همه اركان آن جای دارد .
«دور یك میز» نه فقط یك میزگرد سیاسی، بلكه بستری است برای گفت‌وگو درباره مسائلی كه زندگی مردم را شكل می‌دهد؛ با روایتی صریح، تحلیلی و تعاملی. این را سیده فاطمه شعار، تهیه‌كننده این برنامه رادیویی می‌گوید؛ برنامه‌ای كه با حضور كارشناسان سطح بالا و مسئولان تصمیم‌ساز، قصد دارد فاصله میان مردم و ساختارهای حاكمیتی را از مسیر رسانه كاهش دهد.
او در تشریح نگاه خود به تولید این برنامه می‌گوید: «یكی از چالش‌های ما در رادیو تهران، توزیع متوازن موضوعات میان حوزه‌های مختلف است. در بازبینی ساختار شبكه، متوجه شدیم كه سهم سیاست، آن هم از نوع تحلیلی و قابل‌فهم، در كنداكتور ما كمرنگ است. از این‌رو تصمیم گرفتیم برنامه‌ای طراحی كنیم كه هم شأن رسانه باشد، هم پاسخ‌گوی نیاز ذهنی مخاطب تهرانی؛ مخاطبی كه اغلب در مواجهه با رسانه، از پیچیدگی یا انتزاع موضوعات سیاسی گلایه دارد.»
شعار با تأكید بر تلفیق سیاست با سایر حوزه‌ها از جمله اقتصاد، جامعه، فرهنگ و مدیریت شهری می‌گوید: «ما به جای برگزاری میزگردهای صرفاً سیاسی، ساختار برنامه را طوری طراحی كردیم كه سیاست به درون بطن زندگی مردم كشیده شود. مثلاً وقتی درباره مهاجرت یا بیكاری حرف می‌زنیم، تحلیل تصمیمات كلان سیاسی به‌صورت ضمنی در گفت‌وگوها تنیده می‌شود.»
از منظر فنی نیز، «دور یك میز» تجربه‌ای متفاوت در تولید رادیویی محسوب می‌شود. او توضیح می‌دهد: «برنامه به صورت زنده و تركیبی پخش می‌شود، یعنی ما هم از ظرفیت‌های صوتی كلاسیك بهره می‌گیریم و هم ساختار تصویری را برای پلتفرم‌های شبكه‌های اجتماعی تولید می‌كنیم. زمان‌بندی دقیق، طراحی خط روایت، هماهنگی زنده با مهمانان و اجرای منعطف، همه بخشی از چالش‌ها و شیرینی‌های كار ماست.»
او در پایان به مهم‌ترین هدف برنامه اشاره می‌كند: «هدف ما، بازگرداندن عقلانیت و منطق گفت‌وگو به فضای رسانه‌ای كشور است. می‌خواهیم مردم نه فقط بشنوند، بلكه بفهمند و تصمیم بگیرند.»
***********
«دور یك میز» رسانه نیست؛ یك میدان واقعی برای بازخوانی فهم سیاسی مردم است
«سیاست، اگر از زندگی مردم جدا شود، بدل به بازی نخبگان می‌شود.» این جمله، شاه‌بیت نگاه دكتر علیرضا داودی، استاد دانشگاه و سردبیر محتوایی برنامه «دور یك میز» است؛ برنامه‌ای كه در رادیو تهران تلاش می‌كند تا سیاست را از پستوی گفت‌وگوهای رسمی بیرون كشیده و در معرض ذهن، تجربه و سؤالات مردم قرار دهد.
داودی درباره ضرورت تولد این برنامه می‌گوید: «رادیو تهران به‌عنوان صدای مردم پایتخت، نیازمند برنامه‌ای بود كه بتواند به زبان مردم، دغدغه‌های عمیق سیاسی را بازگو كند. اغلب رسانه‌ها یا گرفتار ژورنالیسم سطحی شده‌اند، یا درگیر ادبیات خشك دانشگاهی‌اند. ما در دور یك میز خواستیم راه سومی بسازیم: روایت عقلانی، مستند، و قابل گفت‌وگو از مسائل سیاسی.»
او تأكید می‌كند كه در سردبیری این برنامه، اصل اول «طراحی بحث» است، نه صرفاً انتخاب موضوع. «من موضوع را انتخاب نمی‌كنم، مسئله را تعریف می‌كنم. هر قسمت برنامه باید مسئله‌ای مشخص را هدف بگیرد، با گزاره‌های دقیق، زاویه‌های متنوع و البته گویندگان صاحب‌نظر. از اقتصاد گرفته تا عدالت اجتماعی، مهاجرت نخبگان یا حكمرانی محلی؛ همه این‌ها با ریشه‌های سیاسی گره خورده‌اند.»
از نگاه داودی، یكی از نقاط تمایز «دور یك میز» در اعتماد به مخاطب است: «ما به شعور سیاسی شنونده احترام می‌گذاریم. مخاطب ما راوی نمی‌خواهد، تحلیل می‌خواهد. به همین دلیل، سطح تحلیل‌ها در این برنامه بالاست، اما به زبان ساده منتقل می‌شود. حتی اگر بحث سنگین شود، مسیر روایت‌گری حفظ می‌شود.»
او درباره نحوه همكاری با مجری و تهیه‌كننده هم می‌گوید: «همكاری من با خانم شعار و آقای ماهر به عنوان تهیه كننده، آقای اشراقی در جایگاه كارشناس مجری و خانم رهگذر به عنوان مدیر گروه، یك كار جمعی حرفه‌ای است. ما برنامه را با منطق محتوایی واحد اما با تنوع اجرایی می‌سازیم. این انسجام محتوایی در كنار انعطاف اجرایی، راز موفقیت برنامه است.»
************
«تهیه‌كنندگی در حوزه سیاست، نیازمند هوشیاری لحظه‌ای و تسلط همه‌جانبه است»
فریدون ماهر از جمله تهیه‌كنندگان باسابقه رادیو تهران است كه سابقه طولانی در ساخت برنامه های سیاسی رادیو دارد. او با شناخت دقیق از فضای سیاسی كشور و تجربه اجرایی در تولید برنامه‌های گفت‌وگومحور، نقش كلیدی در حفظ انسجام محتوایی و اجرایی برنامه ایفا می‌كند.
ماهر در توصیف كار خود می‌گوید: «تهیه‌كنندگی در برنامه‌ای مثل دور یك میز، صرفاً مدیریت زمان یا چینش آیتم‌ها نیست؛ بلكه هنر خلق فضای گفت‌وگو با حفظ توازن میان چالش، تحلیل و اخلاق رسانه‌ای است. این برنامه به دلیل ماهیت سیاسی‌اش، از جنس مدیریت لحظه‌ای است؛ باید آماده‌ی مواجهه با واكنش‌های متنوع، گفت‌وگوهای داغ و گاه حساسیت‌های محتوایی باشید.»
او تأكید می‌كند: «آن‌چه در این برنامه اهمیت دارد، پیوستگی حرفه‌ای در نبود تهیه‌كننده اصلی است. مخاطب نباید تفاوتی در كیفیت احساس كند. این یعنی تهیه‌كننده باید هم به سبك برنامه وفادار بماند و هم انعطاف لازم برای اقتضائات روز را داشته باشد.»
**********************
«دور یك میز» تمرین گفت‌وگوی عمیق در زمانه‌ی شتاب‌زده ماست
«اجرا در برنامه‌ای مثل دور یك میز، نه فقط هنر واژه‌پردازی، كه مهارت درك، هدایت و خلق معناست.» این را محمدرضا اشراقی می‌گوید؛ كارشناس‌مجری برنامه‌ای كه با حضور چهره‌های تخصصی و مسئولان، یكی از جریان‌سازترین تولیدات سیاسی و اجتماعی رادیو تهران شده است.
اشراقی در توصیف فضای برنامه می‌گوید: «ما وارد میدان تحلیل عمیق شده‌ایم. دیگر زمان گفت‌وگوهای تزئینی و بی‌اثر گذشته است. ما تلاش داریم از فرم عبور كرده و به محتوای ماندگار برسیم، مخاطب امروز، پرسش‌گر است، پیگیر است، و از مجری توقع دارد زبان ذهن او باشد. وظیفه من، نه تزریق اطلاعات، بلكه تسهیل درك تحولات است.»
او به نقش متفاوت مجری در این قالب اشاره می‌كند: «برخلاف بسیاری از برنامه‌ها كه مجری صرفاً معرفی‌كننده یا رابط است، در دور یك میز، مجری یك تحلیل‌گر فعال است؛ كسی كه باید هم بر محتوا اشراف داشته باشد، هم مهارت ارتباطی، و هم شجاعت طرح سوال‌های سخت با ادبیات حرفه‌ای.»
اشراقی به همراهی و تعامل با تهیه‌كننده و سردبیر برنامه نیز اشاره می‌كند: «خانم شعار و آقای ماهر به عنوان تهیه‌كننده، نظم اجرایی برنامه را با ظرافت فوق‌العاده‌ای مدیریت می‌كنند و دكتر داودی با نگاه عمیق تحلیلی، ستون فقرات محتوایی را می‌چیند. من در این میانه باید تعادل میان تخصص و روایت را برقرار كنم. گاهی بحث باید چالشی شود، گاهی باید برای مخاطب، تنفس فكری ایجاد شود.»
او در پاسخ به این كه آیا اجرای این برنامه برایش دشوار است یا لذت‌بخش، می‌خندد و می‌گوید: «تركیب هر دو. سخت است چون باید در لحظه تصمیم بگیری، واكنش نشان بدهی، و گاهی مسیر بحث را نجات بدهی. اما لذت‌بخش است چون مخاطب جدی می‌گیرد، گوش می‌دهد، و وقتی سامانه پیامكی را چك می كنم و پیامی را می بینم كه می‌گوید: 'جواب سوالم را گرفتم.' این یعنی مأموریت ما به نتیجه رسیده.»
«دور یك میز» بازوی رسانه‌ای برای فهم حاكمیت در متن زندگی مردم است
«در شبكه‌ای مثل رادیو تهران، نمی‌توان از مسئولیت اجتماعی رسانه غفلت كرد؛ به‌ویژه در حوزه‌ای مثل سیاست كه با تمام سطوح زندگی مردم درآمیخته است.» نوشین رهگذر، از جمله مدیران با سباقه ای است كه سال ها تهیه كننده حرفه ای رادیو بوده، و بیش از 23 سال سابقه برنامه سازی در رادیو تهران دارد و حالا به عنوان مدیر گروه كنار تیم برنامه دور یك میز است.
رادیو تهران، با همین نگاه راهبردی، از تولد و تداوم برنامه‌ای چون «دور یك میز» دفاع می‌كند؛ برنامه‌ای كه به گفته او «پاسخ دقیق رسانه‌ای به نیاز زمانه ما»ست.
رهگذر در تشریح ضرورت طراحی چنین برنامه‌ای می‌گوید: «تهران قلب تپنده ایران است؛ شهری با انبوهی از مسائل پیچیده، مردمی آگاه و توقعی بالا از رسانه. ما در اتاق فكر رادیو تهران احساس كردیم زمان آن رسیده كه رسانه رادیویی از لایه سطحی عبور كرده و به لایه تحلیل برسد؛ تحلیلی كه نه نخبگان را فراری دهد و نه مردم را سردرگم كند.»
او برنامه «دور یك میز» را تركیبی از چند سیاست محتوایی كلان می‌داند: «ما با این برنامه، سه هدف را دنبال می‌كنیم: نخست، پیوند زدن سیاست با دیگر حوزه‌ها مثل اقتصاد، فرهنگ و اجتماع؛ دوم، ارتقای سطح گفت‌وگوی رسانه‌ای میان مسئولان و مردم؛ و سوم، ایجاد یك مرجع گفت‌وگوی قابل‌اعتماد برای شنوندگان رادیو تهران.»
رهگذر درباره تیم تولید این برنامه نیز با رضایت سخن می‌گوید: «خانم سیده فاطمه شعار و آقای فریدون ماهر در جایگاه تهیه‌كننده، برنامه را با تسلط كامل پیش می‌برند؛ دكتر داودی با ذهن ساختاریافته خود، محتوای برنامه را از گزاره‌سازی نجات داده و به ساختار تحلیلی رسانده؛ و آقای اشراقی هم در اجرا، پل ارتباطی حرفه‌ای میان مسئله و مخاطب است. این تركیب، سرمایه برنامه است.»
او در پایان تأكید می‌كند: «دور یك میز، از برنامه‌هایی است كه می‌خواهیم نه‌فقط برای امروز، بلكه به‌عنوان یك الگو برای آینده رادیو تهران توسعه‌اش دهیم. الگویی كه نشان می‌دهد می‌توان هم حرفه‌ای بود، هم صریح، و هم مردم‌محور.»
با ورود به فصل جدید فعالیت‌های رادیو تهران، «دور یك میز» به‌عنوان یك برنامه مبتكرانه و هدفمند، درصدد است سیاست را در لایه‌های مختلف زندگی شهری و اجتماعی در هم‌آمیخته كند. این برنامه كه با حضور كارشناسان برجسته و با رویكردی تحلیلی تولید می‌شود، نه‌تنها به‌دنبال روشن كردن ابعاد مختلف مسائل سیاسی است، بلكه می‌خواهد پیوندی محكم‌تر میان مردم و مسئولان از طریق گفت‌وگوی واقعی و مستند ایجاد كند.
این برنامه كه از شنبه تا چهارشنبه هر روز ساعت 12:30 به مدت 90 دقیقه به روی آنتن می رود، در تلاش است تا جایگاه ویژه‌ای در رسانه‌های صوتی و تصویری به دست آورد و تجربه‌ای تعاملی، هوشمند و محتوایی برای مخاطبان ارائه دهد كه نه‌تنها شنیده شوند، بلكه درك كنند و با آن درگیر شوند، به همین دلیل از ظرفیت تصویر برای ماندگاری بیشتر هم بهره گرفته، كه علاقه مندان می‌توانند از طریق برنامه كاربردی ایرانصدا و یا سایت رادیو تهران به آدرس https://radiotehran.ir/ این برنامه را هم ببینند و هم بشنوند.
مخاطبان در سرتاسر دنیا از طریق وب سایتWWW.RADIOTEHRAN.IR ضمن استفاده از پخش زنده شبكه، در جریان آخرین خبرهای رادیو تهران قرار بگیرید.
كانال رادیو تهران را در پیام رسان بله به نشانی radiotehranplus@ جستجو كنید.
علاقه‌مندان می‌توانند برنامه‌های رادیو تهران را از اپلیكیشن ایران صدا دریافت كنند.
*هرگونه بهره برداری و استفاده از محتوای پایگاه اطلاع رسانی رادیو تهران تنها با ذكر منبع مجاز است.
